Chợ tết: Nơi lưu giữ hồn quê

Tết, chỉ một chữ thôi cũng đủ nhắc nhở ta nhớ về bao cảm xúc. Thời gian vẫn trôi và bốn mùa luân chuyển mãi, đến hẹn lại lên, năm nào cũng vậy, nhưng lạ thay, tết không cũ đi mà ngược lại với không ít người, tết luôn mới và vẫn có những sự hấp dẫn riêng, y như hồi ta còn bé.

Một trong rất nhiều điều người ta ấn tượng về tết, nhất là tết xưa có lẽ chính là chợ tết. Đây là chốn để mọi người thấy được một cách trọn vẹn bầu không khí đón mừng năm mới: rộn ràng, háo hức, mong chờ. Tết là thế, để cảm nhận trọn vẹn một cái tết thì đó phải là tết quê và không điều gì hấp dẫn bằng chợ tết.

Chợ quê chính là bức tranh phản ánh một cách sống động nhất không khí tết, muốn biết không khí tết ra sao, không đâu khác hãy tìm ở chợ. Tất cả mọi người đều tìm được niềm vui cho mình ở chốn náo nhiệt này.

Những ngày giáp tết, chợ quê bao giờ cũng đông đúc, tấp nập hẳn lên. Người mua, kẻ bán, chợ trở thành trung tâm giao dịch, trao đổi hàng hóa. Người ta đi chợ, không chỉ để mua bán, mà đi chợ còn là để chơi, để ngắm.

Chợ tết ở quê sở hữu một mê lực, có sức hấp dẫn đặc biệt với mọi người. Hàng quán những ngày cuối năm, cửa hàng nào cũng ăm ắp sản phẩm, sắc màu rực rỡ. Màu xanh của lá rong xen lẫn sắc đỏ của bánh mứt kẹo, lại chen vào một chút sắc mầu tươi mới của các loài hoa ngày tết.

Những cụ già lưng đã còng vì tuổi tác, lại còng thêm vì gánh hàng nặng trên lưng. Hàng quán siêu vẹo trong bóng chiều, trong khói rơm rạ đâu đó quanh chợ. Người già đến chợ để tìm lại cái cảm giác xưa cũ, với lòng hoài cổ của mình, còn những người trẻ tuổi lại tìm đến chợ như một nơi chốn để ngắm nghía, hẹn hò. Chỉ có lũ trẻ con là vô tư nhất, chúng khuấy động từng góc chợ, nô đùa và len lỏi khắp nơi, tiếng cười bay theo gió…

Đi chợ ngày tết đã trở thành thói quen, một nét văn hóa độc đáo của người dân quê. Chợ những ngày gần tết thường có thời gian họp dài hơn thường ngày, chợ tấp nập và đông đúc từ sáng sớm đến tận chiều tối. 

Chợ tết ở quê hiện lên như những thước phim sinh động, gợi cảm và giàu tính nhân văn.

Cũng chẳng biết tự bao giờ, những khoảnh khắc đẹp về chợ tết, nhất là chợ quê đã trở thành mục tiêu săn đuổi của các tay máy. Một cụ già bỏm bẻm nhai trầu, mái tóc thời gian nhuộm thành cước trắng, một gian hàng ngồn ngộn lá rong xanh mướt, lạt giang trắng phau, một góc chợ ồn ã với những âm thanh hỗn tạp của cơ man nào những gà, vịt, ngan, ngỗng… Tất cả đã tạo nên những bức tranh màu sống động.

Chợ tết ở quê hiện lên như những thước phim sinh động, gợi cảm và giàu tính nhân văn. Nó nhắc nhở người ta quay về với những điều giản dị, những giá trị rặt quê và thông thường, nó dễ chạm đến “góc nông thôn” sâu thẳm sẵn có trong mỗi người để khơi nên một sự rung động chân thành.

Ở nhiều vùng quê, do ảnh hưởng của nếp sống hiện đại của sự đô thị hoá mà những cảnh xưa, nếp cũ cứ lạt phai dần. Với những người hay hoài cổ thì điều này quả là đáng tiếc và chợ tết có lẽ là thành trì ít ỏi còn xót lại cho những nét quê sau luỹ tre làng. Và có lẽ với rất nhiều người, trong rất nhiều năm nữa, chợ quê vẫn là nơi họ tìm đến để sống lại với những khoảnh khắc tết xưa.

Tôi còn nhớ mãi những ngày giáp tết thuở còn bé được mẹ chở đi chợ trên chiếc xe đạp cọc cạch mà pê – đan đã hỏng chỉ còn hai cái “bút chì”. Với tôi, đến chợ tết ngày đó là cả một niềm mong đợi khi được tự do đi lại thăm thú, ngắm nghía.